Το κούρεμα του χρέους και οι επιπτώσεις στα ασφαλιστικά ταμεία
κέρδη για τις τράπεζες ζημιές για τα ταμεία
αναδημοσίευση από http://www.iskra.gr/
του Γιάννη Δούκα
μέλους της Ε.Ε. της ΟΜΕ – ΟΤΕ και
μέλους του Δ.Σ. του ΙΚΑ εκπροσώπου ΓΣΕΕ
Τις τελευταίες μέρες βιώνουμε την κυβερνητική επικοινωνιακή καταιγίδα για τις «θετικές» αποφάσεις της συνόδου κορυφής. Μεταξύ των άλλων η κυβέρνηση εξήγγειλε την ανταλλαγή των ομολόγων που κατέχουν σήμερα τα ασφαλιστικά ταμεία και που λήγουν μέχρι το 2020 με νέα ομόλογα 30ετούς διάρκειας ίσης ονομαστικής αξίας. Με τον τρόπο αυτό, ισχυρίζεται η κυβέρνηση, τα ταμεία θα διατηρήσουν τις αποτιμήσεις τους και δεν θα χάσουν τίποτε από τη σημερινή περιουσία τους.
Μια παλιά παροιμία λέει ότι η μισή αλήθεια είναι χειρότερη από το ψέμα. Κάτι τέτοιο συμβαίνει και στην περίπτωση των ασφαλιστικών ταμείων όπως θα δούμε παρακάτω σύμφωνα με τα στοιχεία που θα παραθέσουμε.
Πρόσφατα ο Υπουργός εργασίας και ο διοικητής του ΙΚΑ σε δηλώσεις τους ανέφεραν ότι το τελευταίο εξάμηνο οι εισφορές προς το ΙΚΑ υστερούν σε σχέση με πέρυσι περίπου 1,2 δις. €. Εμείς να συμπληρώσουμε ότι και οι περυσινές εισφορές ήταν μειωμένες σε σχέση με αυτές του 2009 κατά 800 περίπου εκατομμύρια €. Οι λόγοι της μείωσης των εισπραττόμενων εισφορών προέρχονται από τις κεντρικές πολιτικές που εφαρμόζονται και που μεγαλώνουν την ύφεση, αυξάνουν την ανεργία, μειώνουν τις ασφαλιστικές εισφορές λόγω της μείωσης των ονομαστικών μισθών στον ιδιωτικό τομέα και λόγω της εφαρμογής προγραμμάτων επιδότησης ασφαλιστικών εισφορών.
Η συνεχιζόμενη μείωση των εισφορών αναπόφευκτα επηρέασε την πορεία των εσόδων καθώς και τη ρευστότητα του ιδρύματος. Το ΙΚΑ άρχισε να έχει σοβαρά προβλήματα ρευστότητας γύρω στα τέλη του 2010 οπότε και ξεκίνησε να διενεργεί συναλλαγές repos επί ομολόγων του. Το ΙΚΑ δηλαδή δανείζεται από τις τράπεζες προκειμένου να έχει ρευστό για να καλύψει τις υποχρεώσεις του βάζοντας ενέχυρο τα ομόλογα του Ελληνικού δημοσίου που έχει στην κατοχή του. Στους επτά περίπου μήνες μέχρι το τέλος του Ιουνίου του 2011 προκειμένου να εξασφαλίσει την απαιτούμενη ρευστότητα για την κάλυψη των υποχρεώσεών του έχει πληρώσει για τόκους περίπου είκοσι τρία (23) εκατομμύρια €. Το χειρότερο είναι ότι η κατάσταση αυτή δεν φαίνεται να αλλάζει, τα ποσά που δανείζεται το ΙΚΑ συνεχώς αυξάνονται και αυξάνεται επίσης το απαιτούμενο επιτόκιο των τραπεζών. Στις τελευταίες συναλλαγές το μέσο επιτόκιο που απαίτησαν οι τράπεζες ήταν 5,39%. Έχουμε δηλαδή το επιτόκιο όχι μόνο να αυξάνεται αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις να είναι μεγαλύτερο ακόμη και από το επιτόκιο του ομολόγου που εισπράττει το ΙΚΑ από το δημόσιο.
Το ΙΚΑ λοιπόν με απλά λόγια θα πάρει τίτλους ίσης αξίας με αυτούς που έχει σήμερα 30ετούς διάρκειας, θα τους βάζει ενέχυρο στις τράπεζες προκειμένου να αντλήσει μετρητά για να καλύψει τις υποχρεώσεις του πληρώνοντας τεράστια ποσά σε τόκους το δε επιτόκιο δανεισμού σε πολλές περιπτώσεις θα είναι μεγαλύτερο από το επιτόκιο του ομολόγου. Άλλωστε η κυβέρνηση είπε ότι το επιτόκιο των ομολόγων για τα πρώτα πέντε χρόνια θα είναι 4%, για τα επόμενα πέντε 4,5% και για τα υπόλοιπα είκοσι 5%.
Η κυβέρνηση ψεύδεται ενσυνείδητα όταν λέει ότι τα ταμεία δεν θα χάσουν τίποτε. Αυτό θα συνέβαινε μόνο στην περίπτωση που καθ’ όλη τη διάρκεια της τριακονταετίας δηλαδή μέχρι και την ημερομηνία λήξης των ομολόγων τα ταμεία θα είχαν πάντα την απαιτούμενη ρευστότητα που απαιτούν οι υποχρεώσεις τους και δεν θα χρειαζόταν να «σπάσουν» τα ομόλογα πριν τη λήξη τους σε τιμή ευκαιρίας ή να δανείζονται με τοκογλυφικά επιτόκια – όπως κάνει σήμερα το ΙΚΑ – για να καλύψουν τις υποχρεώσεις τους.
Υπάρχουν κι’ άλλα ταμεία εκτός του ΙΚΑ με πρόβλημα ρευστότητας. Προβάλλοντας το υπαρκτό αυτό πρόβλημα τα παπαγαλάκια φωνάζουν ότι το ΙΚΑ δείχνει το δρόμο. Η ζημιά όμως που θα προξενήσουν οι επιλογές αυτές και που θα μεταφραστεί σε αντίστοιχα κέρδη των τραπεζών είναι ανυπολόγιστη ενώ αυτοί που θα κληθούν να την πληρώσουν θα είναι για άλλη μια φορά οι ασφαλισμένοι. Όχι μόνο οι σημερινοί αλλά και οι επόμενοι.