Οι μεγάλες ανατροπές στο ασφαλιστικό και εργασιακό τοπίο
Κατ’ άρθρο ανάλυση του νομοσχεδίου
Γιάννης Δούκας
28/6/2010
Τι προβλέπεται στο νομοσχέδιο
Το νομοσχέδιο αποτελείται από έντεκα κεφάλαια:Α. Το κεφάλαιο με τις βασικές συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις
Β. Το κεφάλαιο με την αναμόρφωση του πλαισίου αναπηρικών συντάξεων
Γ. Το κεφάλαιο που τιτλοφορείται «λοιπές ασφαλιστικές ρυθμίσεις» και ασχολείται με τα όρια ηλικίας, με συντάξεις επιζώντων συζύγων, με τη μείωση των επικουρικών συντάξεων, με την απασχόληση συνταξιούχων, με τα Βαρέα κ.α.
Δ. Το κεφάλαιο με την ασφάλιση ειδικών μορφών απασχόλησης
Ε. Το κεφάλαιο με τα κίνητρα παραμονής στην εργασία και τα αντικίνητρα πρόωρης συνταξιοδότησης
ΣΤ. Το κεφάλαιο με τις ρυθμίσεις θεμάτων διοικητικής οργάνωσης ΦΚΑ (ενοποιήσεις)
Ζ. Το κεφάλαιο με τα θέματα οικονομικής οργάνωσης (Χρηματοδότηση)
Η. Το κεφάλαιο με το ενιαίο θεσμικό πλαίσιο επενδύσεων φορέων κοινωνικής ασφάλισης
Θ. Το κεφάλαιο με το ενιαίο σύστημα ρύθμισης οφειλών
Ι. Το κεφάλαιο με τις λοιπές διατάξεις και
ΙΑ. Το κεφάλαιο με την ανατροπή των εργασιακών σχέσεων που το ονομάζουν «ρυθμίσεις εργασιακών θεμάτων για τις ανάγκες εφαρμογής προγράμματος σταθερότητας της Ελληνικής οικονομίας».
Τα κυριότερα ζητήματα που ανοίγονται με το νομοσχέδιο είναι
Α. Για το ασφαλιστικό1. Η εισαγωγή στο σύστημα τριών πυλώνων και η μετάλλαξη της δημόσιας κοινωνικής ασφάλισης σε ατομική – ιδιωτική.
2. Η σταδιακή αποχώρηση του κράτους από τη χρηματοδότηση της κοινωνικής ασφάλισης.
3. Η κατάργηση της 35ετίας, της 37ετίας και η θεσμοθέτηση της συνταξιοδότησης με 40 χρόνια δουλειάς σε ηλικία 60 ετών.
4. Η κατάργηση των όποιων προστατευτικών ρυθμίσεων έχουν απομείνει για τις μητέρες ανηλίκων παιδιών και η θέσπιση ενιαίου ορίου ηλικίας για όλες τις γυναίκες το 65ο έτος 5. Η μείωση των συντάξεων μέσω της μείωσης των ποσοστών αναπλήρωσης. Τα ποσοστά αναπλήρωσης καθορίζονται στο 40,2% για σαράντα χρόνια δηλαδή μέσο όρο μόλις 1% ετησίως.
6. Η μείωση των συντάξεων μέσω του υπολογισμού των συντάξιμων αποδοχών με βάση το σύνολο των εισφορών όλου του ασφαλιστικού βίου.
7. Η περαιτέρω μείωση μέσω της θεσμοθέτησης ενός νέου ΛΑΦΚΑ.
8. Η αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης.
9. Η μείωση των κατωτέρων ορίων συνταξιοδότησης στα 15 ημερομίσθια του ανειδίκευτου εργάτη.
10. Η κατά 6% ετησίως μείωση των πρόωρων συντάξεων.
11. Η παραπομπή στην εθνική αναλογιστική αρχή και σε υπουργικές αποφάσεις των παροχών της επικουρικής ασφάλισης.
12. Η άρνηση του κράτους να αναλάβει την οποιαδήποτε ευθύνη και την οποιουδήποτε ύψους χρηματοδότηση τυχόν ελλειμμάτων που υπάρχουν ή που θα προκύψουν στο μέλλον στα επικουρικά ταμεία.
13. Η παραπομπή σε υπουργική απόφαση της αναθεώρησης της λίστας των ΒΑΕ και ο αποχαρακτηρισμός δεκάδων επαγγελμάτων ο οποίος θα ισχύσει για όλους παλαιούς και νέους ασφαλισμένους.
14. Η ασφάλιση από το 11 των υπαλλήλων του δημοσίου και των ΟΤΑ στο ΙΚΑ.
15. Η ένταξη από το 2013 του ΝΑΤ στο ΙΚΑ με όλα τα θέματα να παραπέμπονται σε Υπουργικές αποφάσεις.
16. Η συσχέτιση των ορίων ηλικίας με το προσδόκιμο ζωής.
Β. Για το εργασιακό
1. Αυξάνει το όριο των ομαδικών απολύσεων
2. Μειώνει τη δικαιούμενη αποζημίωση λόγω απόλυσης
3. Καταργεί τον κατώτατο μισθό
4. Καταργεί τη δυνατότητα μονομερούς προσφυγής των εργαζομένων στον Οργανισμό Μεσολάβησης και Διαιτησίας.
5. Μειώνει το ύψος της υπερωριακής αποζημίωσης.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α
Βασικές συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις1. Μπαίνει πλέον επίσημα το σύστημα των τριών πυλώνων και προχωράει η μετάλλαξη της κοινωνικής ασφάλισης σε ατομική – ιδιωτική.
2. Από 1/1/2015 καθιερώνεται η βασική σύνταξη η οποία έχει προσδιορισθεί στα 360 € και την οποία δικαιούνται όσοι θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μετά την εν λόγω ημερομηνία καθώς και όσοι συμπληρώνουν το 65ο έτος της ηλικίας τους χωρίς να έχουν συμπληρώσει τις απαιτούμενες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης. Για τους τελευταίους χορηγείται με εισοδηματικά κριτήρια. Για να τη δικαιούται ο ανασφάλιστος και όποιος δεν έχει 15 χρόνια ασφάλισης δεν θα πρέπει να έχει την προηγούμενη χρονιά ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα που να ξεπερνά τα 5.400 και 1.080 € αντίστοιχα. Επίσης θα πρέπει να διαμένουν στη χώρα τουλάχιστον 35 χρόνια διαφορετικά η βασική σύνταξη μειώνεται κατά 1/35 για κάθε λιγότερα έτη.
2.1. Για όσους ασφαλίστηκαν πριν το 2011 η βασική σύνταξη υπολογίζεται αναλογικά με βάση τα έτη ασφάλισης πριν και μετά την 1/1/2011.
2.2. Η βασική σύνταξη μειώνεται αναλογικά για όσους δεν έχουν 35 χρόνια στην Ελλάδα από ηλικίας 15 έως 65 ετών.
2.3. Στις περιπτώσεις μειωμένης συνταξιοδότησης ισχύουν οι αντίστοιχες μειώσεις που ισχύουν για την κύρια σύνταξη 6% ετησίως για τη μειωμένη σύνταξη γήρατος, τα αντίστοιχα μειωμένα ποσοστά των συντάξεων αναπηρίας και τα αντίστοιχα ποσοστά σύνταξης θανάτου (άρθρα 1, 2).
3. Θεσμοθετείται η λεγόμενη αναλογική σύνταξη, τα μειωμένα ποσοστά αναπλήρωσης ανά έτος και ο υπολογισμός των συντάξιμων αποδοχών με βάση το σύνολο όλου του ασφαλιστικού βίου.
4. Με βάση τις δηλώσεις του Υπουργού η μέγιστη αναπλήρωση με 40 χρόνια ασφάλισης θα είναι το 64% του συντάξιμου μισθού.
5. Ο συντάξιμος μισθός θα υπολογίζεται με βάση τις εισφορές όλου του ασφαλιστικού βίου, αντί της καλύτερης πενταετίας στην τελευταία δεκαετία που ισχύει σήμερα, αναπροσαρμοζόμενες με βάση το δείκτη τιμών καταναλωτή και ένα συντελεστή που θα καθορίζεται με Υπουργική απόφαση.
6. Ο πίνακας που ακολουθεί δείχνει τα ποσοστά αναπλήρωσης ανά έτος υπηρεσίας που εμπεριέχονται στο νομοσχέδιο. Τα ποσοστά αυτά λένε ότι οι λεγόμενες αναλογικές συντάξεις είναι μικρά επιδόματα ακόμη και μετά από σαράντα χρόνια ασφάλισης και απέχουν από τις Υπουργικές δηλώσεις.
| Ημέρες ασφάλισης (Η.Α.) | Χρόνια υπηρεσίας | Ετήσιο ποσοστό αναπλήρωσης βάσει της κλίμακας Η.Α. | Συνολικά ποσοστά αναπλήρωσης για όλο τον ασφαλιστικό βίο |
| 1 - 4.500 | 15 | 0,8 | 12 |
| 4501 - 4800 | 16 | 0,86 | 12,86 |
| 4801 - 5100 | 17 | 0,86 | 13,72 |
| 5101 - 5400 | 18 | 0,86 | 14,58 |
| 5401 - 5700 | 19 | 0,92 | 15,5 |
| 5701 - 6000 | 20 | 0,92 | 16,42 |
| 6001 - 6300 | 21 | 0,92 | 17,34 |
| 6301 - 6600 | 22 | 0,99 | 18,33 |
| 6601 - 6900 | 23 | 0,99 | 19,32 |
| 6901 - 7200 | 24 | 0,99 | 20,31 |
| 7201 - 7500 | 25 | 1,06 | 21,37 |
| 7501 - 7800 | 26 | 1,06 | 22,43 |
| 7801 - 8100 | 27 | 1,06 | 23,49 |
| 8101 - 8400 | 28 | 1,14 | 24,63 |
| 8401 - 8700 | 29 | 1,14 | 25,77 |
| 8701 - 9000 | 30 | 1,14 | 26,91 |
| 9001 - 9300 | 31 | 1,22 | 28,13 |
| 9301 - 9600 | 32 | 1,22 | 29,35 |
| 9601 - 9900 | 33 | 1,22 | 30,57 |
| 9901 - 10200 | 34 | 1,31 | 31,88 |
| 10201 - 10500 | 35 | 1,31 | 33,19 |
| 10501 - 10800 | 36 | 1,31 | 34,5 |
| 10801 - 11100 | 37 | 1,4 | 35,9 |
| 11101 - 11400 | 38 | 1,4 | 37,3 |
| 11401 - 11700 | 39 | 1,4 | 38,7 |
| 11701 - 12000 | 40 | 1,5 | 40,2 |
7. Ως κατώτερα όρια (βασική συν αναλογική) ορίζονται τα 15 ημερομίσθια του ανειδίκευτου εργάτη όπως ορίζονται από την Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. και χορηγούνται στους έχοντες 15 χρόνια και άνω, στους έχοντες αναπηρία άνω του 80% και στους συνταξιούχους λόγω εργατικού ατυχήματος.
8. Οι μεταβατικές διατάξεις για όσους έχουν συντάξιμη υπηρεσία πριν το 2011 ορίζουν ότι το διάστημα πριν το 2011 υπολογίζεται με βάση τον προηγούμενο τρόπο υπολογισμού και το μετά με το νέο δηλαδή με τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης και τον υπολογισμό των συντάξιμων αποδοχών με βάση τις εισφορές όλου του ασφαλιστικού βίου.
9. Για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης (αφορά τους προ του 1992) μέχρι τέλος του 2014 το ποσοστό αναπλήρωσης για τα χρόνια 2011 έως 2014 δεν μπορεί να είναι ανώτερο του 2% κατ’ έτος (άρθρα 3 και 4).
10. Σε ότι αφορά τη διαδοχική ασφάλιση ο συντελεστής αναπλήρωσης 0,02 ετησίως είναι πολύ μικρός με αποτέλεσμα να διαιωνίζονται οι αδικίες. Από κει και μετά η ρύθμιση που γίνεται έχει διπλή ανάγνωση. Ο γενικός κανόνας με βάση τις διατάξεις είναι ότι αν ο απονέμων οργανισμός είναι ταμείο μισθωτών τότε η ρύθμιση έχει ένα μικρό θετικό αντίκρισμα ενώ αν είναι ταμείο αυτοαπασχολούμενων συμβαίνει το αντίθετο (άρθρο 5).
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β
Αναμόρφωση πλαισίου αναπηρικών συντάξεωνΑναμορφώνεται το πλαίσιο που διέπει τις συντάξεις αναπηρίας και δημιουργείται ένα κέντρο πιστοποίησης αναπηρίας με σκοπό την ενιαιοποίηση της υγειονομικής κρίσης σε ότι αφορά το βαθμό αναπηρίας, θεσπίζεται ενιαίος κανονισμός προσδιορισμού ποσοστού αναπηρίας ανά πάθηση και επανακαθορίζονται οι όροι με βάση τους οποίους μονιμοποιείται η σύνταξη αναπηρίας. Πρόκειται για ρυθμίσεις οι οποίες μπαίνουν προκειμένου να χρησιμοποιηθούν στα επιχειρήματα του τύπου βάζουμε τάξη (άρθρα 7, 8, 9).
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ
Λοιπές ασφαλιστικές ρυθμίσεις1. Ο νόμος Πετραλιά για τους μέχρι το 1992 ασφαλισμένους στο ΙΚΑ θεσμοθέτησε τη συνταξιοδότηση με 35 χρόνια υπηρεσίας στα 58,5 για το 2013 και αυξανόμενο 6 μήνες ανά έτος μέχρι τα 60 το 2016. Με το νόμο αυτό καταργείται για την παραπάνω κατηγορία η 35ετία και θεσμοθετείται η 40ετία. Η μεταβατική περίοδος για το ΙΚΑ λέει ότι το 2011 απαιτούνται 37 έτη και ηλικία 59 ετών και από κει και μετά ανά έτος προστίθενται 9 μήνες υπηρεσίας ανά έτος και η απαιτούμενη ηλικία από το 2012 γίνεται 60.
2. Ο νόμος Πετραλιά για τους έχοντες 35 χρόνια από τα οποία τα 25 στα βαρέα και ανθυγιεινά αντίστοιχα είπε 55,5 έως 57 ετών από το 2013 έως το 2016 και για μειωμένη των βαρέων 53,5 έως 55 από το 2013 έως το 2016. Με το υπό συζήτηση νομοσχέδιο τα όρια ηλικίας αυξάνονται από το 2011 σε 55 και 9 μήνες για πλήρη και 53 και 9 μήνες για μειωμένη για να καταλήξουν προσθέτοντας 9 μήνες κάθε χρόνο στα 60 για πλήρη και στα 58 για μειωμένη το 2017.
3. Για τους ασφαλισμένους των πρώην ειδικών ταμείων που μπήκαν στην ασφάλιση μετά την 1/1/83 καταργείται η 35ετία και η 37ετία και θεσπίζεται η 40ετία σε ηλικία 60 ετών. Η μεταβατική διάταξη είναι άνευ ουσίας.
4. Ανάλογες με όσα αναφέρονται για το ΙΚΑ είναι και οι αναπροσαρμογές των ορίων για τα ταμεία αυτοαπασχολούμενων, ανεξάρτητων επαγγελματιών και τύπου.
5. Μέχρι σήμερα οι γυναίκες ασφαλισμένες του ΙΚΑ είχαν δικαίωμα συνταξιοδότησης με 4.500 ημέρες ασφάλισης σε ηλικία 60 ετών. Αυτό καταργείται και μεταβατικά πάνε στα 65. Από το 2011 το απαιτούμενο όριο ηλικίας αυξάνεται κατά ένα έτος το χρόνο και το 2014 δύο.
6. Σήμερα οι άνδρες που έχουν 10.000 ημέρες ασφάλισης συνταξιοδοτούνται στα 62 τους. Αντίστοιχα οι γυναίκες με τις ίδιες ημέρες ασφάλισης συνταξιοδοτούνται στα 57. Ο νόμος Πετραλιά τις γυναίκες τις πήγε σταδιακά από το 2013 προσθέτοντας 6 μήνες το χρόνο στα 60 το 2018. Με το νομοσχέδιο αυτό για μεν τους άνδρες το όριο ηλικίας αυξάνεται το 2011 ένα χρόνο και από κει και πέρα 6 μήνες ετησίως μέχρι να φτάσει τα 65 για δε τις γυναίκες το όριο ηλικίας αυξάνεται το 2011 στα 58 και από κει και πέρα 6 μήνες ετησίως μέχρι να φτάσει τα 60. Οι απαιτούμενες ημέρες ασφάλισης για τις γυναίκες γίνονται 10.400 το 2011 και από κει και μετά αυξάνονται κατά 400 ημέρες το χρόνο μέχρι να φτάσουν τις 12.000 (40 χρόνια ασφάλισης).
7. Η δυνατότητα που έχουν οι γυναίκες για μειωμένη σύνταξη στα 55 με 4.500 ημέρες ασφάλισης μεταφέρεται σταδιακά στα 60 όπως ισχύει για τους άνδρες. Η μεταβατική διάταξη ορίζει ότι η απαιτούμενη ηλικία αυξάνεται ένα έτος κάθε χρόνο από το 2011 μέχρι να φτάσει τα 60 το 2015. Η μείωση θα ανέρχεται στο 1/200 (0,5%) για κάθε μήνα που υπολείπεται μέχρι τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας για πλήρη σύνταξη.
8. Σήμερα οι συνταξιούχοι λόγω γήρατος ή αναπηρίας από κάποιο ασφαλιστικό φορέα εκτός ΟΓΑ ή Δημοσίου δικαιούνται και δεύτερη πλήρη σύνταξη γήρατος από το ΙΚΑ εφ’ όσον συμπληρώσουν 5.100 ημέρες ασφάλισης και μειωμένη κατά 50% εφ’ όσον συμπληρώσουν πάνω από 4.500 ημέρες ασφάλισης. Για τις γυναίκες το όριο ηλικίας για τις περιπτώσεις αυτές είναι τα 60. Με το νομοσχέδιο οι απαιτούμενες ημέρες ασφάλισης αυξάνονται σε 6.000 και 4.800 αντίστοιχα και το όριο ηλικίας των γυναικών αυξάνεται σταδιακά από το 2011 ένα έτος μέχρι να γίνει 65 το 2015.
9. Με την επιφύλαξη των προηγούμενων παραγράφων όπου αλλού προβλέπεται όριο ηλικίας 60 ετών αυτό αυξάνεται ανά ένα έτος από το 2011 ώστε το 2015 να γίνει 65.
10. Οι γυναίκες που έχουν 4.500 ημέρες ασφάλισης από τις οποίες τις 3.600 στα ΒΑΕ μπορούν να πάρουν πλήρη σύνταξη στα 55. Το όριο ηλικίας αυτό αυξάνεται σταδιακά ένα έτος από το 2011 μέχρι να γίνει 60 το 2015.
11. Τα όρια ηλικίας των μητέρων ανήλικων παιδιών ασφαλισμένων στα πρώην ειδικά ταμεία ή στα ταμεία τύπου ή στα ταμεία αυτοαπασχολούμενων που πρωτοασφαλίστηκαν από 1/1/83 έως 31/12/1992 γίνονται 52 το 2011, 55 το 2012 και 65 το 2013. Όσες συμπλήρωσαν τον απαιτούμενο συντάξιμο χρόνο δικαιούνται μειωμένη σύνταξη στα 50 το 2011, στα 53 το 2012 και στα 60 από το 2013 και μετά.
12. Τα αντίστοιχα όρια για μητέρες ανηλίκων ασφαλισμένες πριν το 1992 στο ΙΚΑ, στο ΤΣΕΥΠ (εφημεριδοπωλών) και στο ΤΑΤΤΑ (τεχνικών τύπου) για πλήρη σύνταξη είναι το 57 το 2011, το 60 το 2012 και το 65 το 2013 και για μειωμένη το 52 το 2011, το 55 το 2012 και το 60 από το 2013.
13. Για τις μητέρες ανηλίκων ασφαλισμένες μετά το 1993 καταργείται η δυνατότητα για συνταξιοδότηση με 20 χρόνια ασφάλισης στα 55. Καταργείται επίσης και η αντίστοιχη δυνατότητα για μειωμένη.
14. Προκειμένου να χρυσωθεί το χάπι των ανατροπών δίνεται η δυνατότητα αναγνώρισης πλασματικού χρόνου μέχρι και 4 χρόνια το 2011, 5 χρόνια το 2012, 6 το 2013 και 7 από το 2014. Ο χρόνος αυτός αφορά το στρατό, τις σπουδές, το χρόνο άδειας ανατροφής των παιδιών, την άδεια άνευ αποδοχών και τις ημέρες απεργίας με εξαγορά. Επίσης αφορά το χρόνο επιδότησης ασθένειας, το χρόνο της τακτικής ανεργίας, την άδεια λοχείας και τον πλασματικό χρόνο που χορηγείται στις μητέρες χωρίς εξαγορά. Ο χρόνος επιδότησης ασθένειας, τακτικής ανεργίας και άδειας λοχείας αναγνωρίζεται μόνο για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος και όχι για τον προσδιορισμό του ποσού της σύνταξης.
15. Δίνει τη δυνατότητα στους δημοσίους υπαλλήλους που έχουν 35 χρόνια να παραμείνουν στην εργασία τους μέχρι να γίνουν 65 ετών.
16. Επαναδιατυπώνει τις ρυθμίσεις του νόμου Πετραλιά που αφορούν στις διατάξεις κανονισμών εργασίας ή συλλογικών συμβάσεων που προβλέπουν υποχρεωτική αποχώρηση και συνταξιοδότηση. Με τη διάταξη που εισάγει προβλέπει την υποχρεωτική αποδοχή από τον εργοδότη της αίτησης του υπαλλήλου για παραμονή στην εργασία μέχρι 3 χρόνια ή μέχρι τη συμπλήρωση του απαιτούμενου χρόνου για πλήρη σύνταξη (άρθρο 10).
17. Οι αναπροσαρμογές των συντάξεων θα επηρεάζονται από ένα συντελεστή που θα διαμορφώνεται κατά 50% από το ΑΕΠ και κατά 50% από το δείκτη τιμών καταναλωτή. Παράλληλα προβλέπεται ότι από σήμερα και μέχρι το 2060 δεν επιτρέπεται η αύξηση των δαπανών για συνταξιοδοτικές παροχές πέραν του 2,5% του ΑΕΠ με έτος αναφοράς το 2009. Θα πρέπει να πούμε ότι στο νομοσχέδιο αυτό δεν υπάρχει καθόλου αναφορά για το ύψος της κρατικής χρηματοδότησης στο ασφαλιστικό σύστημα. Η μόνη αναφορά που υπάρχει είναι στο άρθρο 37 και λέει ότι το κράτος από το 2015 αναλαμβάνει τη βασική σύνταξη. Τα παραπάνω προϊδεάζουν και για μελλοντικές μειώσεις των συντάξεων πέραν από αυτές που έχουμε δει μέχρι σήμερα (άρθρο 11).
18. Θεσμοθετείται η σύνδεση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης με το προσδόκιμο ζωής αρχής δεδομένης από το 2021 και μετά ανά τριετία (άρθρο 12).
19. Ο επιζών σύζυγος δεν δικαιούται σύνταξη λόγω θανάτου αν δεν έχουν περάσει τρία χρόνια από το γάμο εκτός ειδικών περιπτώσεων (άρθρο 12).
20. Επαναδιατυπώνει τις ρυθμίσεις που αφορούν το ύψος της σύνταξης λόγω θανάτου και καταργεί τη συνταξιοδότηση λόγω θανάτου των άγαμων αδελφών και θυγατέρων (άρθρα 13 και 14).
21. Η επικουρική σύνταξη με τον ένα ή τον άλλο τρόπο θα αποτελέσει μαζί με την κύρια ένα ενιαίο σύνολο. Το ύψος των επικουρικών συντάξεων παραπέμπεται στην εθνική αναλογιστική αρχή η οποία θα πρέπει να συντάξει μελέτες για όλα τα ταμεία μέχρι το τέλος του έτους και να κάνει προτάσεις οι οποίες θα είναι δεσμευτικές. Ταυτόχρονα ρητά ορίζεται στο νομοσχέδιο ότι το κράτος σε καμία περίπτωση δεν θα καλύψει ελλείμματα επικουρικών τομέων ή κλάδων και όποτε προκύπτει ή προβλέπεται έλλειμμα οι συντάξεις θα αναπροσαρμόζονται προς τα κάτω (άρθρο 15).
22. Θεσμοθετούνται περισσότερα αντικίνητρα για την απασχόληση των συνταξιούχων (άρθρο 16).
23. Ο ισχύων πίνακας των ΒΑΕ καταργείται. Εκατοντάδες χιλιάδες ασφαλισμένοι θα βρεθούν εκτός της νέας λίστας, Ο νέος πίνακας των ΒΑΕ θα καθοριστεί με Υπουργική απόφαση και θα ισχύσει από 1/7/2011 και θα ισχύσει για όλους. Όσοι απασχολούνται σε εργασίες και επαγγέλματα που εξαιρούνται από τον πίνακα θα εξακολουθούν να υπάγονται στο καθεστώς συνταξιοδότησης των ΒΑΕ μόνο αν συμπληρώσουν τις ελάχιστες απαιτούμενες προϋποθέσεις μέχρι το 2015 (άρθρο 17).
24. Ρυθμίζει ζητήματα διπλής ασφάλισης για εργαζόμενους στο δημόσιο και τους ΟΤΑ καθώς και αυτοαπασχολούμενων ασφαλισμένων πριν το 92 (άρθρο 18).
25. Αναπροσαρμόζει τις εισφορές ασθένειας στον ΟΓΑ, τα ποσά των ασφαλιστικών κατηγοριών, θεσμοθετεί την υποχρέωση ενός είδους ασφαλιστικής ενημερότητας στους δικαιούχους του ΕΛΓΑ και αυξάνει την αγροτική σύνταξη κατά 30 € από 1/10/2009 (άρθρο 19).
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ
ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΟΡΦΩΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣΘεσμοθετείται το κουπόνι για ορισμένες κατηγορίες όπως το οικιακό προσωπικό, τους παραδίδοντες κατ’ οίκον ιδιαίτερα μαθήματα, τους εργάτες γης και τους εργαζόμενους σε επιχειρήσεις θεάματος - ακροάματος. Το κουπόνι αγοράζεται από τους ΦΚΑ και περιέχει τις κρατήσεις υπέρ ΙΚΑ ή υπέρ ΟΓΑ, υπέρ ΕΤΕΑΜ και υπέρ ΟΕΚ ή υπέρ Λογαριασμού Αγροτικής Εστίας. Αν το ημερομίσθιο αυτού του προσωπικού είναι μικρότερο από το 1/25 του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη για να δικαιούται ασφάλιση ασθένειας πρέπει να έχει πραγματοποιήσει 150 ημέρες εργασίας (άρθρα 20 έως 24).
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε
ΚΙΝΗΤΡΑ ΠΑΡΑΜΟΝΗΣ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ 1. Επαναδιατυπώνονται και ελαφρώς αυξάνονται τα ποσοστά των κινήτρων παραμονής στην εργασία που έχουν θεσπιστεί με προηγούμενους νόμους. Ταυτόχρονα όμως τα ίδια κίνητρα παύουν να ισχύουν για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1/1/2011 και μετά (άρθρο 25).
2. Τα κίνητρα αποχώρησης που χορηγούν επιχειρήσεις σε ασφαλισμένους που έχουν συμπληρώσει τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης φορολογούνται με αυξημένο φορολογικό συντελεστή (άρθρο 26).
3. Οι αναφορές για μη αναγνώριση πλασματικού χρόνου που χορηγούν επιχειρήσεις είναι κενές περιεχομένου.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ
ΡΥΘΜΙΣΗ ΘΕΜΑΤΩΝ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΦΟΡΕΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ1. Από 1/1/2013 οι ασφαλισμένοι του κλάδου σύνταξης του ΝΑΤ ασφαλίζονται στο ΙΚΑ – EΤAΜ. Όλα τα σχετικά ζητήματα της ένταξης του ΝAΤ στο ΙΚΑ παραπέμπονται σε Υπουργικές αποφάσεις των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας.
2. Οι προσλαμβανόμενοι από το 2011 στο δημόσιο ή στους ΟΤΑ ασφαλίζονται στο ΙΚΑ (άρθρο 27).
3. Ο κλάδος υγείας του ΙΚΑ από 1/1/2011 λειτουργεί με πλήρη οικονομική και λογιστική αυτοτέλεια και οι κεντρικές υπηρεσίες διακρίνονται σε υπηρεσίες ασθένειας και υπηρεσίες ασφάλισης (άρθρα 28, 29 και 30).
4. Εντάσσονται και λειτουργούν σε ενιαίο πλαίσιο οι υπηρεσίες πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας φροντίδας υγείας του ΕΣΥ και των φορέων κοινωνικής ασφάλισης. Η ρύθμιση αυτή θα εφαρμοστεί πιλοτικά σε περιφέρειες της χώρας που θα επιλεγούν με Υπουργική απόφαση.
5. Επί της ουσίας οι προηγούμενες αναφορές όπως και άλλα θέματα που υπάρχουν στο κεφάλαιο αυτό παραπέμπουν στο θέμα ενιαίου φορέα υγείας και ένταξης των κλάδων υγείας στο ΕΣΥ. Για το θέμα αυτό έχουμε πει ότι είναι ανοιχτά τα θέματα της περιουσίας των ασφαλιστικών ταμείων, των παροχών του καθενός απ’ αυτά και τα των εργασιακών σχέσεων στους φορείς αυτούς. Για τα θέματα αυτά δεν υπάρχουν αναφορές (άρθρα 31 και 32).
6. Ρυθμίζονται ζητήματα σχετικά με τα κλιμάκια ελέγχου των επιθεωρήσεων και αυξάνονται τα πρόστιμα σε όσους παρεμποδίζουν τον έλεγχο των ελεγκτών (άρθρο 33).
7. Από 1/1/2011 συστήνεται Κέντρο Πληροφόρησης Ασφαλισμένων και Συνταξιούχων με αρμοδιότητες την ενημέρωση εργαζομένων και συνταξιούχων για τα ασφαλιστικά τους δικαιώματα (άρθρο 34),
8. Δημιουργείται στην ΗΔΙΚΑ Α.Ε, ενιαίο σύστημα ελέγχου συντάξεων (άρθρο 35).
9. Ορίζεται ότι η αναγκαστική είσπραξη των εισφορών των Φ.Κ.Α. θα γίνεται από τις υπηρεσίες τους και για το ΙΚΑ θα εφαρμοστεί ηλεκτρονικό μητρώο οφειλετών (άρθρο 36).
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ
ΘΕΜΑΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣΓια τα ζητήματα των αναπροσαρμογών των συντάξεων και του ανώτερου ύψους της κρατικής χρηματοδότησης έχουμε αναφερθεί στο άρθρο 11. Στο άρθρο 37 ορίζεται ότι το κράτος από το 2015 αναλαμβάνει να καλύπτει τη βασική σύνταξη όλων των ΦΚΑ εκτός από το EΤAΑ, το EΤAΠ – ΜMΕ και το ταμείο της Τράπεζας της Ελλάδος. Δεν υπάρχει καμία αναφορά για άλλη χρηματοδότηση (άρθρο 37).
Θεσπίζεται νέος ΛAΦKΑ για συντάξεις:
από 1401 – 1700 € σε ποσοστό 3%
από 1701 – 2000 € σε ποσοστό 4%
από 2001 – 2300 € σε ποσοστό 5%
από 2301 – 2600 € σε ποσοστό 6%
από 2601 – 2900 € σε ποσοστό 7%
από 2901 – 3200 € σε ποσοστό 8%
από 3201 – 3500 € σε ποσοστό 9% και
από 3501 € και άνω σε ποσοστό 10% (άρθρο 38).
Από 1/1/2011 γίνεται λογιστικός διαχωρισμός των προνοιακών από τις ασφαλιστικές παροχές (άρθρο 39).
Από 1/1/2011 όλες οι πληρωμές των ασφαλιστικών ταμείων όπως και η είσπραξη των εισφορών γίνονται μόνο διατραπεζιτικά.
Από 1/7/2011 οι αποδοχές, οι ασφαλιστικές εισφορές και ο παρακρατηθείς από το μισθωτό ΦΜΥ κατατίθενται από τον εργοδότη σε τράπεζα και μεταφέρονται και αποδίδονται από αυτή στους δικαιούχους (άρθρο 40).
Οι απαιτήσεις των φορέων κοινωνικής ασφάλισης σε περιπτώσεις πτώχευσης κατατάσσονται στην τρίτη σειρά από την έκτη που ισχύει σήμερα (άρθρο 41).
Αναδιανέμονται οι εισφορές εργοδότη και εργαζόμενου στους φορείς κοινωνικής πολιτικής και μεταφέρεται την επόμενη τριετία το 10% το 2001, το 20% το 2012 και το 30% από το 2013 και μετά των εισφορών προς ΟΑΕΔ, ΟΕΚ και ΟΕΕ στο ΙΚΑ (άρθρο 42).
Αλλάζει τον ισχύοντα κανονισμό τεκμαρτού υπολογισμού των απαιτούμενων ημερών ασφάλισης για τα οικοδομικά έργα και προβλέπεται ότι οι απαιτούμενες ημέρες εργασίας για τις οποίες καταβάλλονται εισφορές μπορούν να μειώνονται. Για την αλλαγή αυτή γίνεται επίκληση απόφασης του ΣτΕ (άρθρο 43).
Δίνεται η δυνατότητα στις υπηρεσίες του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων να διορθώνει τυχόν λάθη που υπάρχουν στους κατατεθέντες προϋπολογισμούς των φορέων κοινωνικής ασφάλισης (άρθρο 44).
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Η
ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣΤο κεφάλαιο αυτό ασχολείται με την αλλαγή του πλαισίου αξιοποίησης της περιουσίας των φορέων κοινωνικής ασφάλισης (άρθρα 45 έως 52).
Με το άρθρο 46 επαναδιατυπώνεται η δυνατότητα χορήγησης δανείων σε άλλους φορείς κοινωνικής ασφάλισης.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Θ
ΕΝΙΑΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΡΥΘΜΙΣΗΣ ΟΦΕΙΛΩΝΘεσμοθετείται πάγιο σύστημα ρύθμισης οφειλών με δυνατότητα εξόφλησης των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τα ασφαλιστικά ταμεία σε δόσεις και με δυνατότητα μείωσης και των πρόσθετων τελών και προσαυξήσεων (άρθρα 53 έως 62).
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι
ΛΟΙΠΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣΟι λοιπές διατάξεις είναι σκόρπιες διατάξεις που ρυθμίζουν σκόρπια διάφορα θέματα όχι κατ ανάγκην ασφαλιστικά ήσσονος σημασίας και ασύνδετα μεταξύ τους (άρθρα 63 έως 72).
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΑ
ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣΜε το κεφάλαιο αυτό η κυβέρνηση επιτίθεται στο σκληρό πυρήνα των εργασιακών σχέσεων του ιδιωτικού τομέα τον οποίο δεν τόλμησε να πειράξει μέχρι σήμερα κανείς – το νόμο 2112 του 1920 για τις αποζημιώσεις λόγω απόλυσης δεν τον πείραξαν ούτε καν οι δικτατορικές ή οι κατοχικές κυβερνήσεις – και μόνο οι πιο ακραίοι οπαδοί του νεοφιλελευθερισμού τολμούσαν να συνταχθούν με τέτοιες επιλογές. Με τις ρυθμίσεις αυτές επιχειρείται η κατάργηση του κατώτατου μισθού, η ευθεία παρέμβαση στις συλλογικές διαπραγματεύσεις με την ουσιαστική κατάργηση του Οργανισμού Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ), η αύξηση του ορίου των απολύσεων, η μείωση της αποζημίωσης λόγω απόλυσης και η καταβολή της όχι άμεσα αλλά σε δόσεις. Οι οριακές αλλαγές που φέρεται να έχει κάνει σε σχέση με το προσχέδιο του Π.Δ. δεν αλλάζουν σε τίποτε τις αρχικές κυβερνητικές και φιλοεργοδοτικές ρυθμίσεις που υπήρχαν στο προσχέδιο και έχουν προστεθεί και νέες με τις οποίες μειώνεται η αμοιβή της υπερεργασίας και της υπερωρίας:
• Σε επιχειρήσεις που απασχολούν από 20 έως 150 άτομα η εργοδοσία μπορεί να απολύει μέχρι 6 εργαζόμενους το μήνα.
• Οι επιχειρήσεις που απασχολούν πάνω από 150 άτομα μπορούν να απολύουν μέχρι 5% και μέχρι 30 άτομα το μήνα από 2% που ισχύει σήμερα.
• Ο κατώτατος μισθός που ορίζεται από την εκάστοτε Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (ΕΓΣΣΕ) δεν θα ισχύει για νέους έως 25 ετών. Οι κάτω των 25 θα αμείβονται με το 84% του κατώτατου μισθού. Η «φόρμουλα» την οποία βρήκε η κυβέρνηση για κάλυψη του υπόλοιπου ποσού από τον ΟΑΕΔ αφ’ ενός δεν λύνει το πρόβλημα του κοινωνικού κανιβαλισμού που θα παρουσιαστεί μέσα στις επιχειρήσεις και αφ’ ετέρου για άλλη μια φορά τα χρήματα του ΟΑΕΔ χρησιμοποιούνται για την επιχορήγηση της εργοδοσίας.
• Εκτός αυτών θεσπίζεται και η δυνατότητα συμβάσεων μαθητείας για νέους από 15 έως 18 ετών οι οποίοι θα λαμβάνουν μόνο το 70% του βασικού μισθού και δεν ασφαλίζονται για σύνταξη.
• Καταργείται η δυνατότητα που είχαν οι συνδικαλιστικές οργανώσεις να προσφεύγουν μονομερώς στη διαιτησία (για κλαδικές, ομοιοεπαγγελματικές και επιχειρησιακές συμβάσεις) και για την προσφυγή απαιτείται και η σύμφωνη γνώμη του εργοδότη.
• Η δυνατότητα δηλαδή προσφυγής στον ΟΜΕΔ μένει μόνο για την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας που υπογράφει η Γ.Σ.Ε.Ε. Ακόμη και αυτό όμως υπονομεύεται με τη ρήτρα που υπάρχει για ομόφωνη μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων αποδοχή των μεσολαβητών – διαιτητών.
• Τα παραπάνω σημεία θα σημάνουν την καθήλωση των μισθών και την πλήρη κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων για τους νέους. Αυτό θα συμβεί γιατί έξι μήνες μετά την ημερομηνία λήξης μιας σύμβασης ή μετά την καταγγελία της αυτή δεν ισχύει για τους νεοπροσλαμβανόμενους και μπαίνουμε πλέον σε καθεστώς όπου θα υπάρχουν μόνο ατομικές συμβάσεις.
• Η αποζημίωση λόγω απόλυσης μειώνεται στο μισό. Αυτό που ίσχυε μέχρι σήμερα προκειμένου ο εργοδότης να δώσει τη μισή αποζημίωση ήταν το να ενημερώσει τον εργαζόμενο ότι θα τον απολύσει τόσους μήνες πριν την απόλυση όσοι ήταν και οι μηνιαίοι μισθοί που δικαιούται. Αυτό αλλάζει και η χρονική υποχρέωση ενημέρωσης του μισθωτού από τον εργοδότη μειώνεται σε σημείο κοροϊδίας. Η υποχρέωση του εργοδότη για γνωστοποίηση της απόλυσης κυμαινόταν ανάλογα με τα χρόνια υπηρεσίας από 1 έως και 24 μήνες και τώρα κυμαίνεται από ένα έως 6 μήνες.
• Η υποχρέωση του εργοδότη για άμεση καταβολή της αποζημίωσης καταργείται και αυτή θα δίνεται πλέον σε διμηνιαίες δόσεις ίσες με τις αποδοχές δύο μηνών.
Εκτός από τα παραπάνω στο νομοσχέδιο υπάρχουν και νέες ρυθμίσεις που δεν υπήρχαν στο προεδρικό διάταγμα. Αυτές έχουν να κάνουν με το ύψος της αμοιβής της υπερεργασίας και των υπερωριών. Η αμοιβή της υπερεργασίας η οποία μέχρι σήμερα ήταν το ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 25% μειώνεται και η προσαύξηση γίνεται 20%. Επίσης για τις υπερωρίες πριν από μερικά χρόνια το ΠΑΣΟΚ ακρίβυνε (και σωστά) την υπερωρία για τους εργοδότες. Σήμερα κόντρα στις δικές του πολιτικές μειώνει την προσαύξηση της υπερωριακής αμοιβής για τις πρώτες 120 ώρες από 50 σε 40% και για τις υπόλοιπες από 75 σε 60% (άρθρα 73 έως 76).
Η ασκούμενη κυβερνητική πολιτική, η έλευση της τρόικας και η σπουδή που δείχνει η κυβέρνηση στις επιταγές της δείχνει ότι ο κατήφορος δεν έχει σταματημό.
Οι αδικίες μεγαλώνουν, οι ανισότητες διευρύνονται, οι εισοδηματικές πιέσεις εντείνονται και οι κοινωνικές ανασφάλειες γιγαντώνονται.
Το ισχνό κοινωνικό κράτος που γνωρίσαμε και οι όποιες εργασιακές ρυθμίσεις είχαν μέχρι σήμερα γλυτώσει αντιμετωπίζονται ως εχθροί και όλα υποτάσσονται στο εξωτερικό χρέος (που δεν πρόκειται ποτέ να πληρωθεί), στην ενίσχυση της «αγοράς» και του ανταγωνισμού.
Δεν θα σταματήσουμε να φωνάζουμε το «όλοι στους δρόμους» και το ότι σήμερα περισσότερο από ποτέ επιβάλλεται οι δυνάμεις της πολιτικής και κοινωνικής Αριστεράς να δώσουν ενωμένα τη μάχη ενάντια σ’ αυτές τις επιλογές οι οποίες αν περάσουν θα είναι χωρίς επιστροφή.
Αναρτήσεις
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου