Το παρόν και το μέλλον των επικουρικών συντάξεων - με την τρόικα ή με τους εργαζόμενους τους άνεργους και τους συνταξιούχους;

Κατεβάστε το κείμενο σε PDF

Το παρόν και το μέλλον των επικουρικών συντάξεων

με την τρόικα ή με τους εργαζόμενους τους άνεργους και τους συνταξιούχους;

του Γιάννη Δούκα

μέλους της Ε.Ε. της ΟΜΕ – ΟΤΕ

Αθήνα 24/4/2012

Τα δύο τελευταία χρόνια τα κόμματα και οι κυβερνήσεις του μνημονίου έκαναν αλυσιδωτές και συνεχείς επιθέσεις στα ασφαλιστικά και εργασιακά μας δικαιώματα. Σε προηγούμενο άρθρο μας ασχοληθήκαμε με τα ταμεία κύριας σύνταξης. Με το άρθρο αυτό θα επιχειρήσουμε να καταγράψουμε συνοπτικά τις επιπτώσεις που είχαν οι κυβερνητικές ρυθμίσεις στο ταμείο επικουρικής σύνταξης προσωπικού ΟΤΕ που αποτελεί και μια μικρογραφία του τι έγινε αλλά και τι θα γίνει στα επικουρικά ταμεία. Θα επιχειρήσουμε να καταγράψουμε την προοπτική του ταμείου αν μετεκλογικά η χώρα μας συνεχίσει να βρίσκεται κάτω από τη μπότα της  τρόικας, αν το πρώτιστο μέλημα της κυβέρνησης που θα προκύψει από τις εκλογές συνεχίσει να είναι η εξυπηρέτηση του χρέους και των δανειστών και θα παραθέσουμε και τη δική μας πρόταση.

Κατ’ αρχήν θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι το κράτος δεν συμμετέχει στα έσοδα των ταμείων επικουρικής σύνταξης. Τα έσοδά τους προέρχονται κύρια από τις εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών και από τα όποια έσοδα είχαν τα προηγούμενα χρόνια από την αξιοποίηση της περιουσίας τους. Οτιδήποτε άλλο λέγεται περί μείωσης της κρατικής συμμετοχής είναι μόνο για εσωτερική κατανάλωση. Το κράτος διαχρονικά αυτό που έκανε ήταν να συμμετέχει αποφασιστικά στη διοίκηση των ταμείων και να καθορίζει τη διαχείριση της περιουσίας τους.

Όπως και στα ταμεία κύριας σύνταξης έτσι και στα επικουρικά οι συντάξεις με απανωτές ειδικές εισφορές συμπιέζονται συνεχώς προς τα κάτω. Η πρώτη παρέμβαση της κατοχικής κυβέρνησης έγινε γύρω στα μέσα του 2011 και έφερε την καθιέρωση ειδικής εισφοράς ύψους 3% στις συντάξεις που ξεπερνούν τα 300 €. Η εισφορά αυτή αυξάνεται μία ποσοστιαία μονάδα για κάθε 50 επιπλέον € σύνταξης. Δηλαδή άνω των 350 4%, άνω των 400 5% κ.ο.κ. Πριν στεγνώσει το μελάνι του τυπογραφείου ήρθε και νέα περικοπή στις επικουρικές συντάξεις αυτή τη φορά ύψους 15%. Η τελευταία μείωση έγινε τον περασμένο Φλεβάρη όπου ορίστηκε ότι οι συντάξεις μέχρι 250 € θα μειωθούν κατά 10%, όσες υπερβαίνουν τα 250 και φτάνουν μέχρι 300 € θα μειωθούν κατά 15% και οι άνω των 300 κατά 20%. Η κουτοπονηριά της ρύθμισης όπως της αντίστοιχης για τις περικοπές της κύριας σύνταξης ήταν ότι ενώ θα ισχύσει από 1^η Γενάρη οι κρατήσεις θα γίνουν αναδρομικά μετά το Μάιο δηλαδή μετά τις εκλογές.

Το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα που έχει να κάνει με αυτή καθ’ εαυτή την ύπαρξη του  ταμείου ήρθε με το κούρεμα των ομολόγων και με το νέο νόμο πλαίσιο για όλα τα ταμεία επικουρικής σύνταξης.

Το ταμείο πριν το κούρεμα είχε στην κατοχή του ομόλογα ύψους 182 εκατομμυρίων € και μετρητά στην Τράπεζα της Ελλάδος 34 εκατομμύρια €. Μετά το κούρεμα των ομολόγων – το οποίο για να μη ξεχνιόμαστε έγινε με τη σύμφωνη γνώμη της ΔΑΚΕ ΟΤΕ και την αποχή της ΠΑΣΚΕ ΟΤΕ – το ταμείο βρέθηκε με ομόλογα μόλις 84,5 εκατομμυρίων και με καταθέσεις στην Τράπεζα περίπου 16 εκατομμυρίων (τα μετρητά τα κούρεψε κι’ αυτά η τράπεζα γιατί λέει τα είχε κάνει ομόλογα και τη χασούρα θα την πληρώσει το ταμείο). Μακροπρόθεσμα πλέον το ταμείο απειλείται με κατάρρευση ή με νέα δραστική μείωση των συντάξεων που δεν θα έχει καμία σχέση με τις μέχρι τώρα μειώσεις ενώ μεσοπρόθεσμα δεν έχει μετρητά για να καλύψει τις τρέχουσες υποχρεώσεις του και ψάχνει για δανεικά. Τα νέα ομόλογα που του δώσανε στη συντριπτική τους πλειοψηφία λήγουν από το 2023 έως το 2042 και αν τα «σπάσει» θα πάρει ότι του δώσουν οι «αγορές».

Αφού λοιπόν μας πήρανε ότι είχαμε και δεν είχαμε ψήφισαν κι’ ένα νόμο που λέει ότι ενοποιούνται όλα τα ταμεία επικουρικής ασφάλισης σε ένα. Όποιος δεν θέλει μπορεί με απόφασή του να μείνει εκτός αλλά θα πρέπει να γνωρίζει ότι σε αυτή την περίπτωση το  ταμείο του θα μετατραπεί σε ΝΠΙΔ και το κράτος δεν αναλαμβάνει καμία ευθύνη. Τα άλλα ταμεία που ενοποιούνται έχουν είτε ανάλογα προβλήματα λόγω του κουρέματος είτε και μεγαλύτερα λόγω της απαξίωσης των αποθεματικών τους σε προηγούμενες φάσεις.

Τα όποια προβλήματα του ταμείου είτε μόνου του είτε μαζί με τα υπόλοιπα αν θεωρήσουμε ότι συνεχίζονται οι ίδιες πολιτικές θα ενταθούν αφού η εκρηκτική κατάσταση που δημιούργησε το κούρεμα θα ενταθεί λόγω της μείωσης των θέσεων εργασίας και λόγω της συνεχιζόμενης μείωσης των μισθών. Οι ίδιοι που έφεραν όλα τα ταμεία στη σημερινή κατάσταση αποδέχονται ότι η ύφεση θα μεγαλώσει, ότι η ανεργία θα αυξηθεί και ότι οι μισθοί θα μειωθούν. Οι ίδιοι αποδέχονται ότι θα υπάρξουν νέες δραστικές παρεμβάσεις στους μισθούς και στις συντάξεις τον Ιούνιο.

Εμείς θεωρούμε ότι για την αντιμετώπιση της κατάστασης αυτό που απαιτείται είναι η αλλαγή των κεντρικών πολιτικών επιλογών που κλέβουν τα αποθεματικά των ταμείων, βαθαίνουν την ύφεση, αυξάνουν την ανεργία και μειώνουν τους μισθούς.

Το αύριο και  το μέλλον των επικουρικών θα πρέπει να αποδεσμευθεί από το χρέος και τις απαιτήσεις της τρόικας. Αλλιώς η όποια «λύση» ενδεχομένως βρεθεί σήμερα θα πέσει τον επόμενο μήνα κάτω από τις απειλές, τους εκβιασμούς και τις λεγόμενες διαπραγματεύσεις. Η όποια «λύση» δοθεί τώρα θα πέσει με τις απειλές και τους εκβιασμούς κάποιας επόμενης δόσης.

Αν υποθέσουμε ότι αντιμετωπίζεται το θέμα αυτό τότε θα πρέπει να δοθούν οι αναλογιστικές μελέτες των εντασσόμενων ταμείων και κλάδων καθώς και του νέου φορέα, να δοθούν όλα τα ποσά που οφείλονται στα ταμεία, να επιστραφούν τα κουρεμένα και από κει και μετά συζητούνται οι όποιες λύσεις. Σου τα παίρνω όλα κι’ εσύ μετά βρες λύση δεν γίνεται. Ιδιαίτερα για το επικουρικό ταμείο του ΟΤΕ θεωρούμε ότι υπάρχει και περιθώριο αύξησης των εσόδων του αν η ΠΑΣΚΕ και η ΔΑΚΕ εγκαταλείψουν τη λογική της ίδρυσης επαγγελματικού ταμείου – που στο κάτω κάτω της γραφής έγινε σαν το γεφύρι της Άρτας – και μέρος των χρημάτων που υποτίθεται ότι θα πήγαιναν εκεί πάνε στο υπάρχον ταμείο επικουρικής σύνταξης.

Εμείς πιστεύουμε ότι το πρόβλημα δεν μπορούν να το λύσουν αυτοί που το δημιούργησαν. Άλλωστε έχουν δεσμευτεί τόσο με την ψήφο τους στη νέα δανειακή σύμβαση, στο κούρεμα των ομολόγων και στο νέο νόμο για τα επικουρικά όσο και με την επιστολή που στείλανε κατ’ απαίτηση της τρόικας.

Εμείς θεωρούμε ότι το πρόβλημα μπορεί να αντιμετωπιστεί από ένα νέο Συνασπισμό εξουσίας που θα αμφισβητήσει ότι το χρέος είναι χρέος του ελληνικού Λαού, θα απαιτήσει τη διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του, θα ξεκινήσει την προσπάθεια ανοικοδόμησης όλων αυτών που γκρέμισαν οι κυβερνήσεις κατοχής, οι «φίλοι και εταίροι μας», θα εφαρμόσει εν τέλει μια πολιτική εξόδου από την κρίση έχοντας στο επίκεντρο την κοινωνία και τα δικαιώματά της και όχι το πώς θα πάρουν οι δανειστές και οι τοκογλύφοι τα λεφτά τους και τα κέρδη τους.