Κοινωνικός Προϋπολογισμός μείωσης μισθών συντάξεων και κοινωνικών παροχών

κατεβάστε το άρθρο σε pdf

Κοινωνικός Προϋπολογισμός

μείωσης μισθών συντάξεων και κοινωνικών παροχών

Αθήνα 6/12/2013

Τα τελευταία χρόνια τα κόμματα και οι κυβερνήσεις του μνημονίου έκαναν συνεχείς και αλυσιδωτές επιθέσεις σε όλα τα επίπεδα ακόμη και του ισχνού προϋπάρχοντος κοινωνικού κράτους.

Τα όσα παραθέτουμε παρακάτω για μείωση της χρηματοδότησης των ασφαλιστικών ταμείων, των οργανισμών απασχόλησης (ΟΑΕΔ και μέσα σ’ αυτόν οι παροχές εργατικής κατοικίας και εργατικής εστίας), του ΕΟΠΥΥ και των νοσοκομείων δεν μπορούν να μένουν αναπάντητα. Η πλειοψηφία της ηγεσίας της ΓΣΕΕ πρέπει να πάψει να σφυρίζει αδιάφορα και να αναδείξει τα σοβαρά ζητήματα που αφορούν στις συντάξεις, στη μείωση των κοινωνικών παροχών και κοινωνικών επιδομάτων, στην κατάργηση των δομών παροχών υγείας του ΕΟΠΥΥ, στη μετατροπή του από πάροχο σε αγοραστή υπηρεσιών υγείας, στην ιδιωτικοποίηση της υγείας.

Τα χρόνια των μνημονίων οι κυβερνητικές επιθέσεις έπιασαν όλο το φάσμα του ασφαλιστικού συστήματος (κύρια σύνταξη, επικουρική σύνταξη, εφ’ άπαξ και υγεία) καθώς και όλο το φάσμα των κοινωνικών – προνοιακών παροχών. Στο ασφαλιστικό σύστημα είχαμε τη στρατηγική στόχευση και επιλογή για τη μετάλλαξη του δημόσιου καθολικού και αναδιανεμητικού ασφαλιστικού συστήματος και το πέρασμα στο σύστημα των τριών πυλώνων. Είχαμε τις συνεχείς και με συνεχόμενες ειδικές εισφορές μειώσεις των συντάξεων. Στις κοινωνικές και προνοιακές παροχές είχαμε τη συρρίκνωσή τους τόσο σε ότι αφορά το ύψος τους όσο και σε ότι αφορά τα κριτήρια των δικαιούχων. Η συρρίκνωση των παροχών αυτών χτύπησε εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες που ήταν δικαιούχοι κοινωνικών παροχών όπως το επίδομα ανεργίας, τα πολυτεκνικά επιδόματα, τα οικογενειακά επιδόματα, το ΕΚΑΣ. Οι μειώσεις αυτές προήλθαν και λόγω της συνεχούς μείωσης της κρατικής χρηματοδότησης όπου υπήρχε αλλά και λόγω της συρρίκνωσης των εσόδων  των οργανισμών κοινωνικής πολιτικής λόγω της αύξησης της ανεργίας και της μείωσης των μισθών. Έτσι αυτό που γινόταν και συνεχίζει να γίνεται είναι οι όποιες παροχές να συσχετίζονται από τη μια μεριά με τις απαιτήσεις της τρόικας για μείωση της κρατικής συμμετοχής και από την άλλη με τη μείωση των εισροών των οργανισμών κοινωνικής πολιτικής λόγω της συνεχιζόμενης αύξησης της ανεργίας και της μείωσης των μισθών.

Στο χώρο της υγείας είχαμε τη στρατηγική επιλογή και κατεύθυνση για ιδιωτικοποίηση των παροχών υγείας και αυτή την πολιτική έρχεται να υλοποιήσει και ο προϋπολογισμός με τη μείωση της χρηματοδότησης του ΕΟΠΥΥ και των νοσοκομείων και με τον ΕΟΠΥΥ να οδεύει από πάροχο σε αγοραστή υπηρεσιών υγείας.

Το σύνολο των στοιχείων που αφορά τους οργανισμούς κοινωνικής πολιτικής καταγράφεται στον πίνακα 3.26 σελίδες 125 και 126 της εισηγητικής έκθεσης του κρατικού προϋπολογισμού οι οποίες επισυνάπτονται. Στον πίνακα αυτό βλέπουμε:

1.      Ασφαλιστικά ταμεία

1.1   Τα συνολικά έσοδα των ασφαλιστικών ταμείων το 2014 σε σχέση με τα αντίστοιχα του 2013 είναι μειωμένα κατά 2,385 δισεκατομμύρια €.

1.2   Το πιο αξιοσημείωτο σε ότι αφορά τα έσοδα έχει να κάνει με την επιχορήγηση από τον τακτικό προϋπολογισμό η οποία σε σχέση με το 2013 εμφανίζεται μειωμένη κατά 1,723 δισεκατομμύρια €.

1.3   Ένα μεγάλο μέρος της μείωσης αφορά το ότι το 2013 τελειώνει η ειδική χρηματοδότηση για εκκαθάριση ληξιπρόθεσμων οφειλών (αυτό ισχύει και για τους άλλους οργανισμούς κοινωνικής πολιτικής).

1.4   Οι ασφαλιστικές εισφορές προβλέπονται οριακά αυξημένες. Η πρόβλεψη έχει να κάνει με το αισιόδοξο κυβερνητικό σενάριο για σταθεροποίηση, οριακή ανάπτυξη και οριακή μείωση της ανεργίας.

1.5   Οι μεταβιβάσεις από το ΑΚΑΓΕ προβλέπονται αυξημένες κατά 170 εκατομμύρια €. Η χρησιμοποίηση του κεφαλαίου του ΑΚΑΓΕ που υποτίθεται έχει θεσμοθετηθεί για να δημιουργήσει κάποιο αποθεματικό για το μέλλον έρχεται να καλύψει ένα μέρος από τη μείωση της κρατικής χρηματοδότησης.

1.6   Σε ότι αφορά τα έξοδα αυτά παρουσιάζουν μια μείωση της τάξης των 584 εκατομμυρίων € σε σχέση με τα έξοδα του 2013.

1.7   Οι συντάξεις και οι παροχές υγείας σε γενικές γραμμές κινούνται στα ίδια περίπου επίπεδα με πέρυσι και εμφανίζεται μια μεγάλη αισιοδοξία για αύξηση των προνοιακών παροχών κατά 387 εκατομμύρια €.

1.8   Οι εκτιμήσεις για το κλείσιμο του προϋπολογισμού του 2013 μιλάνε για θετικό ισοζύγιο κατά 999 εκατομμύρια € το 2013 χρήματα τα οποία θα χρηματοδοτήσουν την πρόβλεψη του 2013 για αρνητικό ισοζύγιο 802 εκατομμυρίων €.

Ένα κρίσιμο θέμα είναι το πόσο πραγματική ή πλαστή είναι η πρόβλεψη για πλεόνασμα των ασφαλιστικών οργανισμών κατά 999 εκατομμυρίων € το 2013.  Το πιθανότερο είναι ότι πρόκειται για εσκεμμένη λαθροχειρία ή για μετακύλιση φετινών οικονομικών υποχρεώσεων για το 2014. Το ίδιο κρίσιμο είναι και το θέμα των εσόδων από ασφαλιστικές εισφορές. Τα τελευταία χρόνια έχουμε μια διαρκή μείωση των εσόδων από εισφορές που οφείλεται στην αύξηση της ανεργίας, στη μείωση των μισθών, στην αύξηση των λουκέτων των επιχειρήσεων, στην αδυναμία μικροεπαγγελτιών να τακτοποιήσουν τις οικονομικές τους υποχρεώσεις προς τον ΟΑΕΕ. Η μείωση των εισροών για τους παραπάνω λόγους το πιθανότερο είναι να συνεχιστεί και για το 2014. Μοναδική επιχειρηματολογία της κυβέρνησης είναι το ότι θα ενισχυθούν οι εισπρακτικοί μηχανισμοί. Συνεκτιμώντας τα παραπάνω πιστεύουμε ότι μάλλον μιλάμε για ασκήσεις επί χάρτου και στην πράξη προκειμένου να «βγει» ο προϋπολογισμός να έχουμε μια ακόμη παρέμβαση στις συντάξεις και στις κοινωνικές παροχές.

2.      Οργανισμοί απασχόλησης

2.1   Το σύνολο των εσόδων έχει μικρή απόκλιση  από τις προβλέψεις για το 2013. 3,188 έσοδα το 2013 και 3,134 δις € το 2014.

2.2   Η χρηματοδότηση του κρατικού προϋπολογισμού σε σχέση με το 2013 εμφανίζεται αυξημένη κατά 31 εκατομμύρια € (474 το 2013 και 505 εκατομμύρια € το 2014), τα έσοδα από εισφορές εμφανίζονται οριακά αυξημένα ενώ όπως και για τα ασφαλιστικά ταμεία τελείωσε η ειδική χρηματοδότηση για ληξιπρόθεσμες οφειλές.

2.3   Τα συνολικά προβλεπόμενα έξοδα για επιδόματα ανεργίας, προγράμματα απασχόλησης και προνοιακές παροχές κινούνται στα περυσινά επίπεδα.

Όπως και για τα ασφαλιστικά ταμεία έτσι και για τους οργανισμούς αυτούς το κρίσιμο θέμα είναι το κατά πόσο θα επαληθευτούν οι προβλέψεις των εσόδων από εισφορές οι οποίες κατά βάση ακολουθούν την πορεία των εσόδων του ΙΚΑ.

3.      ΕΟΠΥΥ

3.1   Τα συνολικά έσοδα του ΕΟΠΥΥ εμφανίζονται μειωμένα σε σχέση με το 2013 κατά 2,188 δισεκατομμύρια €.

3.2   Η κρατική χρηματοδότηση για το 2014 προβλέπεται μειωμένη σε σχέση με το 2013 κατά 334 € (1108 το 2013 και 774 εκατομμύρια € το 2014).

3.3   Από το 1,773 δις € το 2013 που προβλεπόταν για ληξιπρόθεσμες οφειλές χρησιμοποιήθηκε το 1,5 δις και τα υπόλοιπα κάλυψαν άλλες ανάγκες.

3.4   Τα έσοδα  από εισφορές προβλέπονται μειωμένα κατά 87 εκατομμύρια €.

3.5   Η φαρμακευτική δαπάνη εμφανίζεται μειωμένη κατά 1,057 δις €.

3.6   Οι λοιπές παροχές ασθένειας εμφανίζονται μειωμένες κατά 539 εκατομμύρια €.

Με βάση τα παραπάνω είναι εμφανές ότι ο ΕΟΠΥΥ θα συνεχίσει να είναι ο μεγάλος ασθενής και οι ασφαλισμένοι θα κληθούν να πληρώσουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο όλες τις προβλεπόμενες μειώσεις. Είναι καθαρό το τι γίνεται με τη φαρμακευτική δαπάνη και αυτές οι προβλεπόμενες μειώσεις δεν προβλέπονται από τη μικρή διαφορά της τιμής των γενοσήμων αλλά από το ότι ο πολίτης θα βάλει το χέρι στην τσέπη. Είναι καθαρό επίσης ότι θα συμβεί το ίδιο και με τις παροχές ασθένειας.

4.      Νοσοκομεία

4.1   Η χρηματοδότηση των νοσοκομείων το 2014 προβλέπεται μειωμένη σε σχέση με το 2013 κατά 530 εκατομμύρια € (1,641 δις € το 2013 και 1,111 το 2014).

4.2   Ένα σημαντικό έσοδο των νοσοκομείων το 2014 προέρχεται από μεταβιβάσεις φορέων κοινωνικής ασφάλισης που από μόλις 38 εκατομμύρια που ήταν το 2013 για το 2014 προβλέπονται 1 δις €.

Οι δαπάνες των νοσοκομείων το 2014 σε σχέση με το 2013 εμφανίζονται αυξημένες. Η αύξηση αυτή καλύπτεται κατά βάση από τις μεταβιβάσεις των φορέων κοινωνικής ασφάλισης.

5.      Σύνολο Κοινωνικού Προϋπολογισμού

5.1   Το σύνολο των εσόδων του κοινωνικού προϋπολογισμού (1 + 2 + 3 + 4) για το 2014 εμφανίζεται μειωμένο κατά 5,449 δις € σε σχέση με το 2013.

5.2   Αντίστοιχα το σύνολο των εξόδων εμφανίζεται μειωμένο κατά 3,688 των φετινών εξόδων.

5.3   Παρά τις δραστικές μειώσεις παντού στο σύνολό του ο κοινωνικός προϋπολογισμός για το 2014 παρουσιάζει έλλειμμα 680 εκατομμύρια €.

Όλα τα παραπάνω δείχνουν ότι τα αναφερόμενα δισεκατομμύρια θα λείψουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο από την κοινωνία ενώ ταυτόχρονα εξυπηρετούνται οι κεντρικές κυβερνητικές επιλογές για το ασφαλιστικό σύστημα των τριών πυλώνων, την ιδιωτικοποίηση της υγείας, για τη συρρίκνωση των όποιων κοινωνικών παροχών προστασίας από την ανεργία, τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό.