Οι συλλογικές συμβάσεις στο απόσπασμα

Οι συλλογικές συμβάσεις στο απόσπασμα

το εργασιακό κόστος στοιχείο του ανταγωνισμού

Αθήνα 6/10/2010

Το τελευταίο διάστημα έχουν ενταθεί οι εξαγγελίες, οι διαρροές και οι δηλώσεις για το νέο πλαίσιο των συλλογικών διαπραγματεύσεων που προωθεί η κυβέρνηση. Οι παρεμβάσεις αυτές στο επίκεντρό τους έχουν τη στρατηγική στόχευση για την αποδυνάμωση έως και την κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Η παρέμβαση αυτή και στο μέτρο που θα υλοποιηθεί μπορεί να αποβεί μοιραία ακόμη και για την ύπαρξη του συνδικαλιστικού κινήματος.

Η πρώτη παρέμβαση έγινε με την αναφορά που υπάρχει στην παράγραφο 7 του δεύτερου άρθρου του νόμου 3845/2010 (μνημόνιο) όπου αναφέρεται ότι «οι όροι των Ομοιοεπαγγελματικών και Επιχειρησιακών Συμβάσεων Εργασίας μπορούν να αποκλίνουν έναντι των αντίστοιχων όρων Κλαδικών Συμβάσεων Εργασίας, καθώς και των Εθνικών Γενικών Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας και οι όροι των Κλαδικών Συμβάσεων Εργασίας μπορούν να αποκλίνουν έναντι των αντίστοιχων όρων Εθνικών Γενικών Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας». Την εφαρμογή της διάταξης αυτής την παρέπεμψε σε Υπουργική απόφαση. Με την παράγραφο 9 του ίδιου άρθρου παρέπεμψε σε προεδρικά διατάγματα την αλλαγή του θεσμικού πλαισίου του Οργανισμού Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ) και το κατώτατο ημερομίσθιο των νέων κάτω των 25 ετών που εισέρχονται για πρώτη φορά στην αγορά εργασίας.

Η συνέχεια ήταν οι ρυθμίσεις που εμπεριέχονται στο άρθρο 74 παράγραφοι 8 και 9 του νόμου 3863/2010, που κατεδάφισε το ασφαλιστικό σύστημα, όπου αναφέρεται η δυνατότητα πρόσληψης νέου κάτω των 25 ετών με μισθό ίσο με το 84% του κατώτατου μισθού και η δυνατότητα σύναψης σύμβασης μαθητείας με αμοιβή το 70% του κατώτατου μισθού για νέους κάτω των 18 ετών.

Το επικαιροποιημένο μνημόνιο που κατατέθηκε τον Αύγουστο μεταξύ άλλων αναφέρει ότι το δεύτερο τρίμηνο η κυβέρνηση πρέπει να διασφαλίσει ότι οι επιχειρησιακές συμβάσεις θα υπερισχύουν, των κλαδικών οι οποίες με τη σειρά τους θα υπερισχύουν των ομοιοεπαγγελματικών, ότι θα καταργηθεί η επέκταση των κλαδικών συμβάσεων σε όσους δεν εκπροσωπούνται στις διαπραγματεύσεις, ότι οι στόχοι της διαιτησίας θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι αποδίδεται προσήκουσα σημασία στην ανταγωνιστικότητα με όρους κόστους και ότι θα υπάρξουν θεσμοί συλλογικών διαπραγματεύσεων που θα οδηγούν σε μισθούς αντίστοιχους με την παραγωγικότητα.

Το τελευταίο διάστημα η νέα ηγεσία του Υπουργείου Απασχόλησης ανέλαβε να προωθήσει τις αλλαγές που περιγράφονται στο μνημόνιο και προχώρησε σε δύο κινήσεις. Εξήγγειλε ότι σύντομα θα βγει η Υπουργική απόφαση που θα προβλέπει ότι οι επιχειρησιακές συμβάσεις θα υπερισχύουν των κλαδικών έστω και αν εμπεριέχουν δυσμενέστερους όρους και έδωσε στη δημοσιότητα το σχέδιο προεδρικού διατάγματος για τον ΟΜΕΔ. Μετά τη ρύθμιση που έβαλε τον ΟΜΕΔ στο γύψο αφού δεν του επιτρέπει να βγάζει αποφάσεις που να δίνουν αυξήσεις πάνω από αυτό που υπέγραψε η ΓΣΕΕ (0% για φέτος) καταργεί με μια μονοκονδυλιά το νόμο 1876/90 που είναι το μοναδικό νομοθέτημα που έτυχε της απόλυτης στήριξης τόσο των κομμάτων όσο και των κοινωνικών συνομιλητών. Στη θέση του φέρνει ένα προεδρικό διάταγμα στο οποίο οι δικλείδες που υπάρχουν οδηγούν στην κατάργηση της διαιτησίας και σε συνδυασμό με τις άλλες ρυθμίσεις για τις συμβάσεις οδηγεί τις συλλογικές διαπραγματεύσεις στο απόσπασμα. Στο νέο οργανισμό οι διαιτητές – μεσολαβητές θα πρέπει να τύχουν της ομόφωνης έγκρισης των προέδρων του ΣΕΒ, της ΓΣΕΒΕΕ, της ΕΣΕΕ και της ΓΣΕΕ καθώς και των εκπροσώπων εργοδοτών και εργαζομένων στο Δ.Σ. Αν δηλαδή διαφωνεί έστω και ένας από την εργοδοτική πλευρά ο διαιτητής – μεσολαβητής θα απορρίπτεται. Το δικαίωμα μονομερούς προσφυγής δεν το έχει πλέον μόνο η εργατική πλευρά αλλά το αποκτά και η εργοδοσία. Τέλος αν από τη διαδικασία αυτή προκύψει κάτι θετικό για τους εργαζόμενους ο εργοδότης διατηρεί το δικαίωμα να προσβάλει τη διαιτητική απόφαση στο πρωτοδικείο και αν δεν του αρέσει η πρωτόδικη απόφαση έχει και δικαίωμα έφεσης.
Τι σημαίνουν όλα αυτά; Την κατάργηση στην πράξη όλων των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, την απογείωση των ατομικών συμβάσεων και το εργατικό κόστος να μπαίνει στο φαύλο κύκλο του ανταγωνισμού.

Η Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (ΕΓΣΣΕ) υπονομεύεται από τη ρύθμιση για νέους που θα αμείβονται με μισθό ίσο με το 84% ή και 70% στις συμβάσεις μαθητείας του κατώτερου και από τη ρύθμιση που προωθεί η Υπουργός εργασίας για δυνατότητα υπογραφής επιχειρησιακών συμβάσεων με δυσμενέστερους της ΕΓΣΣΕ όρους.

Οι κλαδικές και ομοιοεπαγγελματικές συμβάσεις υπονομεύονται από τη ρύθμιση που προωθείται για δυνατότητα υπογραφής επιχειρησιακής σύμβασης με χειρότερους όρους καθώς και από την αναφορά στο επικαιροποιημένο μνημόνιο για μη εφαρμογή τους στις επιχειρήσεις που δεν εκπροσωπούνται στις διαπραγματεύσεις.

Τέλος έχουμε και τις επιχειρησιακές συμβάσεις. Στις συνδικαλιστικές οργανώσεις που αντιστέκονται στις εργοδοτικές πιέσεις θα μπει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο το δίλημμα της μείωσης των κερδών, των προβλημάτων του ανταγωνισμού, των μικρότερων αποδοχών του προσωπικού μιας όμορης επιχείρησης και της απειλής του λουκέτου και των απολύσεων με στόχο την αποδοχή της μείωσης των αποδοχών.

Μετά απ’ όλα αυτά αν κάποια οργάνωση καταφύγει στον καινούριο και αποδυναμωμένο ΟΜΕΔ και καταφέρει ενδεχομένως να πάρει κάποια αύξηση η εργοδοσία θα την προσβάλει στα δικαστήρια.

Τα χειρότερα έπονται. Η κατάργηση του κατώτατου μισθού που υπογράφει η ΓΣΕΕ θα σημάνει την αρχή του τέλους της συνομοσπονδίας. Αυτό σε συνδυασμό με το χτύπημα που δέχονται οι κλαδικές, οι ομοιοεπαγγελματικές και οι επιχειρησιακές συμβάσεις θα έχει αλυσιδωτές αρνητικές επιπτώσεις στο σύνολο των ομοσπονδιών και των πρωτοβάθμιων σωματείων. Η κατάργηση των συλλογικών διαπραγματεύσεων θα θέσει σε κίνδυνο ακόμη και την ύπαρξη των συνδικαλιστικών οργανώσεων.

Εμείς δεν θα σταματήσουμε να επαναλαμβάνουμε ότι για να σταματήσει η βαρβαρότητα σήμερα περισσότερο από ποτέ απαιτείται η κινητοποίηση όλων σε μια μεγάλη Παλλαϊκή κινητοποίηση με στόχο την έξοδο της χώρας από το μηχανισμό της τρόικας, την ακύρωση όλων των μέτρων που έχουν παρθεί μέχρι σήμερα, την επαναδιαπραγμάτευση του δημόσιου χρέους και την προβολή μιας εναλλακτικής πολιτικής διεξόδου από την κρίση που στο επίκεντρό της θα έχει την κοινωνία και τα δικαιώματά της και όχι τις αγορές ή το πώς θα πάρουν οι τοκογλύφοι τα λεφτά τους και τα κέρδη τους.