Γιάννη Δούκα: Ρήτρα θανάτου και ρήτρα μηδενικού ελλείμματος στις επικουρικές συντάξεις

κατεβάστε το άρθρο σε PDF

Ρήτρα θανάτου και ρήτρα μηδενικού ελλείμματος στις επικουρικές συντάξεις

Γιάννης Δούκας

μέλος της Ε.Ε. της ΟΜΕ – ΟΤΕ

10/6/2014

Τα τέσσερα τελευταία χρόνια τα κόμματα και οι κυβερνήσεις του μνημονίου έκαναν αλυσιδωτές και συνεχείς επιθέσεις στα ασφαλιστικά μας δικαιώματα.

Οι επιθέσεις αυτές υπηρετούν σταθερά το στόχο της μετάλλαξης του ασφαλιστικού συστήματος από δημόσιο καθολικό και αναδιανεμητικό σε ατομικό – κεφαλαιοποιητικό. Οι πολιτικές αυτές έφεραν αύξηση των απαιτούμενων χρόνων υπηρεσίας, αύξηση των ορίων ηλικίας και μείωση των συντάξεων.

Το άρθρο αυτό καταγράφει τις μειώσεις που έχουν υποστεί οι συντάξεις από το 2010 μέχρι σήμερα και αναφέρεται στις ρήτρες θανάτου και μηδενικού ελλείμματος που μπαίνουν σε εφαρμογή, στη νέα μείωση και στην προοπτική των επικουρικών συντάξεων.

Στα τέσσερα χρόνια με έξι διαφορετικούς νόμους που ο καθένας κάθε φορά «ήταν και ο τελευταίος που έφερνε μειώσεις» (3845/2010, 3847/2010, 3863/2010, 3986/11, 4051/12 και 4093/13) οι συνταξιούχοι είδαν τη σύνταξή τους να μειώνεται από 14,3% οι χαμηλότερες (κατάργηση δώρων και επιδόματος άδειας αν δεν είχαν άλλη μείωση) έως και 40% ανάλογα με το ύψος τους.

Ο πίνακας που ακολουθεί καταγράφει σε απόλυτες τιμές τα ποσά που εισέπραξαν οι συνταξιούχοι για συντάξεις από το 2009 έως και το 2013. Το 2013 σε σχέση με το 2009 οι συνταξιούχοι των ταμείων κύριας και επικουρικής σύνταξης που ανήκουν στο Υπουργείο εργασίας πήραν 5 δισεκατομμύρια 67 εκατομμύρια λιγότερα από το 2009 ενώ ο αριθμός τους έχει αυξηθεί.

Οι μειώσεις των καταβαλλόμενων ποσών για συντάξεις 2009 – 2013 σε εκατ. €
	2009	2010	2011	2012	2013
Κύριες συντάξεις	21.943	20.691	20.399	20.484	19.186
Επικουρικές συντάξεις	4.225	4.236	4.461	4.079	3.850
ΕΚΑΣ	1.034	962	952	842	799
Δώρα και επίδομα αδείας	1.700	1.510	1.301	1.549	0
Σύνολα	28.902	27.399	27.113	26.954	23.835

Σημ. Στις κύριες συντάξεις είναι ενσωματωμένα τα δώρα και το επίδομα αδείας του ΟΓΑ.

Το 2012 η κυβέρνηση προχώρησε στο κούρεμα των ομολόγων μέσω του οποίου τα ασφαλιστικά ταμεία έχασαν περίπου 12 δισεκατομμύρια € από τα αποθεματικά τους. Το κούρεμα των αποθεματικών δεν σταμάτησε στο τότε και συνεχίζουν ακόμη και σήμερα να υφίστανται ένα διαρκές κούρεμα ανάλογα με τις ανάγκες που θα πρέπει να καλύψουν.

Την ίδια χρονιά ψήφισαν και το νόμο 4052/12 για την ενοποίηση όλων των επικουρικών στο Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης και θέσπισαν το νέο τρόπο υπολογισμού των επικουρικών συντάξεων. Η αρχική πρόβλεψη ήταν να τεθεί σε ισχύ από 1/1/2015 τελικά όμως έρχεται έξι μήνες νωρίτερα (1/7/2014). Σύμφωνα με το νόμο αυτό καθορίστηκαν οι παράγοντες με βάση τους οποίους οι συντάξεις θα μειώνονται συνεχώς α) δημογραφικά δεδομένα, β) πλασματικό ποσοστό επιστροφής, γ) μεταβιβασιμότητα ή όχι της σύνταξης στην οικογένεια μετά θάνατον (ρήτρα θανάτου) και συντελεστής βιωσιμότητας (ρήτρα μηδενικού ελλείμματος).

Με απλά λόγια αφού λεηλάτησαν άλλη μια φορά τα αποθεματικά των επικουρικών ταμείων, ότι απέμεινε το έβαλαν σε ένα κουβά, ενοποίησαν τα προβλήματα και έρχονται σήμερα στη λογική του μηδενικού ελλείμματος να μειώσουν περαιτέρω τις επικουρικές συντάξεις κατά 5,2%. Αυτό για σήμερα και για αργότερα βλέπουμε καθώς προβλέπεται ότι οι μειώσεις θα αναπροσαρμόζονται ακόμη και κατά τη διάρκεια του ίδιου έτους.

Εμείς θεωρούμε ότι εκτός από τα προβλήματα που φέρνει αυτή καθ’ εαυτή η μείωση στο εισόδημα των συνταξιούχων μπαίνει ακόμη ένα λιθαράκι στην προωθούμενη κυβερνητική κατεύθυνση για ενσωμάτωση της επικουρικής στην κύρια σύνταξη και στη χρησιμοποίηση των όποιων αποθεματικών έχουν απομείνει για την κάλυψη των ελλειμμάτων που θα προκύψουν από τη μείωση της κρατικής χρηματοδότησης στην κύρια σύνταξη μετά την πλήρη εφαρμογή του συστήματος των τριών πυλώνων την 1/1/2015.

Τόσο τα επικουρικά όσο και τα ταμεία κύριας σύνταξης θα συνεχίσουν να έχουν προβλήματα όσο δεν αλλάζουν οι κεντρικές πολιτικές επιλογές που κλέβουν τα αποθεματικά τους, βαθαίνουν την ύφεση, αυξάνουν την ανεργία. μειώνουν τους μισθούς, αυξάνουν την εισφοροδιαφυγή και συνακόλουθα μειώνουν τα έσοδα.

Εμείς θεωρούμε ότι η λύση μπορεί να έρθει μόνο μέσα από την αλλαγή των κεντρικών πολιτικών, την έξοδο της χώρας από το μηχανισμό της τρόικας, την απεμπλοκή από το βραχνά του χρέους και την κατάργηση των μνημονίων ενώ ταυτόχρονα απαιτείται η επιστροφή των κλεμμένων αποθεματικών. Σαν πρώτο βήμα προτείνουμε τα 80 εκατομμύρια € που θα φέρει η νέα μείωση στις επικουρικές συντάξεις να καλυφθούν με τη χρηματοδότηση των επικουρικών από το Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών (ΑΚΑΓΕ) που στο κάτω κάτω της γραφής έχει δημιουργηθεί για να χρηματοδοτήσει τους κλάδους σύνταξης των φορέων κοινωνικής ασφάλισης.