Η κατεδάφιση του δημόσιου ασφαλιστικού συστήματος

Η κατεδάφιση του δημόσιου ασφαλιστικού συστήματος

Οι αλλεπάλληλες μειώσεις των συντάξεων

προμήνυμα νέου ασφαλιστικού

Η κυβέρνηση, αντιμετωπίζοντας το ασφαλιστικό ως οικονομικό πρόβλημα και όχι ως κοινωνικό ζήτημα προχώρησε πέρυσι στην ψήφιση του νόμου 3863/2010  ο οποίος κατεδαφίζει το υπάρχον δημόσιο ασφαλιστικό σύστημα. Το βασικό θέμα που άνοιξε  είναι η μετάλλαξή του από δημόσιο καθολικό και αναδιανεμητικό σε ατομικό και κεφαλαιοποιητικό και ξεκίνησε η σταδιακή αποχώρηση του κράτους από το ασφαλιστικό σύστημα. Οι ανατροπές που έφερε ήταν τεράστιες. Ανατροπές στα όρια ηλικίας, στα χρόνια υπηρεσίας, στο ύψος της σύνταξης. Το τρίπτυχο ήταν δουλεύουμε περισσότερα χρόνια, βγαίνουμε αργότερα στη σύνταξη και παίρνουμε μικρότερη σύνταξη. Η ρύθμιση που ισχύει στην πλήρη εφαρμογή του συστήματος είναι σύνταξη μετά από σαράντα χρόνια δουλειάς και ηλικία άνω των 60 ετών και ο συντάξιμος μισθός θα υπολογίζεται με βάση τις ασφαλιστικές εισφορές όλου του συντάξιμου βίου. Όπως και για όλα τα άλλα θέματα για τα οποία «έπεσε έξω στις προβλέψεις» έτσι έγινε και με το ασφαλιστικό. Έτσι με αλλεπάλληλες παρεμβάσεις διόγκωσε τα προβλήματα, μείωσε περαιτέρω τις κύριες και τις επικουρικές συντάξεις και το χειρότερο είναι ότι λόγω των κεντρικών πολιτικών επιλογών τα έσοδα των ταμείων μειώνονται και τα ταμεία βαδίζουν προς το γκρεμό.

Οι κατηγορίες που δεν πειράχτηκαν τα όρια ηλικίας και τα απαιτούμενα χρόνια είναι η 35ετία χωρίς όριο ηλικίας για όσους ασφαλίστηκαν πριν το 83, οι μεταβατικές διατάξεις του νόμου Σιούφα (τα γνωστά εξάμηνα), τα άτομα με αναπηρία (παραμένουν οι ίδιες κατά περίπτωση προϋποθέσεις) και οι μητέρες ή σύζυγοι ανάπηρων. Από κει και μετά παρέμειναν οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης των ασφαλισμένων πριν το 83 μητέρων ανηλίκων και γυναικών γενικά πλην όμως δημιουργήθηκαν και για τις κατηγορίες αυτές διάφορα προβλήματα από ερμηνείες επί ερμηνειών της Γενικής Γραμματείας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Για τις μητέρες ανηλίκων που ασφαλίστηκαν για πρώτη φορά από 1/183 έως 31/12/92 υπάρχει μεταβατική περίοδος που λήγει το 2012. Σύμφωνα με τη ρύθμιση η μητέρα ανηλίκου που έχει 25 χρόνια το 2010, το 2011, το 2012 ή το 2013 δικαιούται πλήρη σύνταξη στα 50, στα 52, στα 55 ή στα 65 της χρόνια αντίστοιχα.

Η κυβέρνηση δεν έμεινε μόνο στις παραπάνω ρυθμίσεις αλλά επινόησε και άλλους τρόπους για να πετσοκόψει τις συντάξεις.

Ο πρώτος ήταν η κατάργηση των δώρων και του επιδόματος κανονικής άδειας. Για ηλικίες κάτω των 60 καταργήθηκαν τελείως και για άνω των 60 έγιναν μικρά επιδόματα ύψους 400 € για τα Χριστούγεννα και 200 € για το Πάσχα και το καλοκαίρι.

Ο δεύτερος ήταν η θεσμοθέτηση ειδικής εισφοράς για συντάξεις που υπερέβαιναν τα 1.400 €. Η ειδική εισφορά αυτή ήταν ύψους 3% για συντάξεις άνω των 1.400 € και ανέβαινε κατά μία ποσοστιαία μονάδα για κάθε 300 € μεγαλύτερη σύνταξη. Δηλαδή άνω των 1.700 € εισφορά 4% κ.ο.κ. μέχρι 10% για συντάξεις άνω των 3.500 € (δεν υπάρχουν τέτοιες γιατί ορίστηκε ανώτερη σύνταξη τα 2774 €).

Με το μεσοπρόθεσμο η ειδική εισφορά αυξήθηκε για τις συντάξεις άνω των 1.700 €. Για τις συντάξεις από 1.701 έως 2.000 η εισφορά έγινε 6%, από 2.001 έως 2.300 7%, από 2.301 έως 2.600 9% και από 2.601 έως 2.900 € 10%. Ο ίδιος νόμος είχε άλλες δύο περικοπές. Η πρώτη αφορά όσους είναι κάτω των 60 ετών. Στους συνταξιούχους αυτούς που μετά τις παραπάνω περικοπές η σύνταξή τους υπερβαίνει τα 1.700 € γίνεται άλλη μια μείωση ύψους 6% και σ’ αυτούς που υπερβαίνει τα 2.300 € η μείωση είναι 8%. Η δεύτερη περικοπή του μεσοπρόθεσμου αφορά τις επικουρικές συντάξεις. Για τις επικουρικές που ξεπερνούν τα 300 € θεσπίστηκε ειδική εισφορά ύψους 3%. Η εισφορά αυτή αυξάνεται μία ποσοστιαία μονάδα για κάθε 50 επιπλέον € σύνταξης. Δηλαδή άνω των 350 4%, άνω των 400 5% κ.ο.κ.

Η τελευταία παρέμβαση έγινε με το πρόσφατο πολυνομοσχέδιο όπου οι κύριες συντάξεις που μετά τις παραπάνω περικοπές κατάφεραν να ξεπεράσουν τα 1.200 € υπόκεινται σε νέα εισφορά 20% για το ποσό που υπερβαίνει τα 1.200 € και για όσους είναι κάτω των 55 ετών η εισφορά είναι 40% για το ποσό της σύνταξης που υπερβαίνει τα 1.000 €. Ο ίδιος νόμος θέσπισε νέα εισφορά 15% στις επικουρικές συντάξεις που χορηγεί το ΤΑΥΤΕΚΩ (ταμείο αρωγής).

Παρά το συνεχιζόμενο στραγγαλισμό των συντάξεων τα οικονομικά προβλήματα τόσο του ΤΑΠ – ΟΤΕ όσο και όλων των ταμείων οξύνονται λόγω της μείωσης των εσόδων τους που οφείλονται στην αύξηση της ανεργίας, στη μείωση των ασφαλισμένων, στη μείωση των μισθών και συνακόλουθα των εισφορών και στη μείωση της κρατικής χρηματοδότησης. Σήμερα ο μεγαλύτερος ασφαλιστικός οργανισμός το ΙΚΑ πληρώνει συντάξεις με δανεικά λόγω της συνεχιζόμενης μείωσης των εσόδων του. Ανάλογη είναι και η πορεία του πρώην ΤΑΠ – ΟΤΕ όπου έχουμε μείωση των ασφαλισμένων σε ΟΤΕ, ΟΣΕ και ΕΛΤΑ από συνταξιοδοτήσεις, μετατάξεις ή μισθωτές εφεδρείες αλλά και μείωση των εισφορών λόγω της μείωσης των μισθών και στους τρεις οργανισμούς. Για να μην ξεχνιόμαστε το δικό μας μισθό δεν τον μείωσε η κυβέρνηση.

Εμείς θεωρούμε ότι για την αντιμετώπιση της κατάστασης αυτό που απαιτείται είναι η αλλαγή των κεντρικών πολιτικών επιλογών που βαθαίνουν την ύφεση, μειώνουν τις θέσεις εργασίας, αυξάνουν την ανεργία και μειώνουν τους μισθούς ώστε να σταματήσει η μείωση και να περάσουμε σε αύξηση των εσόδων. Απαιτείται η αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης, η αποπληρωμή των οφειλών τόσο του κράτους όσο και των ιδιωτών και η λήψη μέτρων αντιμετώπισης της εισφοροδιαφυγής. Η συνέχιση της ίδιας πολιτικής αναπόφευκτα θα οδηγήσει σε νέες δραστικές περικοπές των συντάξεων ή η κυβέρνηση παρά τις διαβεβαιώσεις για το αντίθετο έχει αποφασίσει να φέρει νέο ασφαλιστικό, περιμένει τις κατάλληλες συνθήκες και επεξεργάζεται τα νέα εκβιαστικά διλήμματα που θα βάλει στην κοινωνία.

Σημ. όλα τα επιμέρους θέματα που αφορούν το ασφαλιστικό υπάρχουν στο blog της Αγωνιστικής Συνεργασίας http://agonistiki-synergasia.blogspot.com.